Osuszanie wilgotnego sprężonego powietrza

Chociaż pojawiająca się na wylotach sprężonego powietrza woda widoczna najczęściej po otworzeniu zaworów odcinających jest częstym widokiem w zakładach przemysłowych, traktuje się to zjawisko jako coś naturalnego, prawie jak zjawiska atmosferyczne. Siła wyższa. Zaradzenie temu jest stosunkowo proste i niedrogie, jednak same układy osuszania: osuszacze chłodnicze, osuszacze ziębnicze, osuszacze adsorpcyjne czy nawet odwadniacze sprężonego powietrza - jako urządzenia nieprodukcyjne, tzn. nie mające bezpośredniego wpływu na wielkość produkcji, traktowane są, tak zresztą jak urządzenia wspierające ekologię, jako zbędne lub co najmniej jako trudny do zaakceptowania wydatek w budżecie zakładu.

Jednak z perspektywy wydatków w ciągu roku lub paru lat, szkody wyrządzone przez wilgotne sprężone powietrze w maszynach zasilanych tym medium, są wysokie. Remonty siłowników, układów automatyki pneumatycznej, silników pneumatycznych, rdzewiejących narzędzi pneumatycznych, zła jakość malowania i lakierowania pneumatycznego – koszty wtedy są wyższe niż jednorazowa inwestycja w praktycznie niezniszczalny osuszacz powietrza tzn. osuszacz chłodniczy sprężonego powietrza porównywalny w trwałości z lodówką domową czy chłodnią przemysłową. Oczywiście tak trwały będzie tylko dobry osuszacz sprężonego powietrza. Nie ma on praktycznie żadnych elementów eksploatacyjnych, filtrów, oleju, pasków klinowych. Jedynie wymaga okresowego oczyszczenia – i to zewnętrznego.

Suche sprężone powietrze jest absolutnie obojętne dla urządzeń nim zasilanych, a koszty eksploatacyjne powodowane tym destruktywnym teoretycznie czynnikiem napędowym są praktycznie równe zeru. Warunkiem jest dobrze pracujący osuszacz chłodniczy powietrza, a w szczególnych przypadkach osuszacz adsorpcyjny powietrza oraz odpowiedni filtr powietrza.

Kryterium zajmowanego miejsca – powierzchni w zakładzie - jest najczęściej nieistotne. Dla potrzeb większości sprężarek warsztatowych i dla niewielkich zakładów osuszacze VIA wykonywane są w wersji wiszącej. Na ścianie zajmują tyle miejsca ile przeciętna szafka elektryczna.

Modne są również osuszacze ziębnicze sprężonego powietrza instalowane przez producentów sprężarek razem ze sprężarką, w jej obudowie. Takie compacty, z założenia proste i względnie tanie mają jednak wszystkie wady urządzeń klasy compact. Urządzenie do wszystkiego jest najczęściej urządzeniem o gorszych parametrach i w sumie droższym w eksploatacji. Jedna obudowa, w której znajduje się osuszacz chłodniczy sprężonego powietrza, wibrujący i emitujący ciepło i zanieczyszczenia olejowe silnik sprężarki śrubowej, jej zespół sprężający - zespół śrubowy i układ wydmuchu sprężonego powietrza wpływa negatywnie na trwałość i parametry osuszaczy chłodniczych sprężonego powietrza.

Poza tym użytkownik, przy jakichkolwiek zmianach w ilości potrzebnego sprężonego powietrza, musi zapewnić, aby następna sprężarka śrubowa czy tłokowa, niezależnie od jej przeznaczenia np. na rezerwę, była wyposażona też we wbudowany osuszacz chłodniczy sprężonego powietrza.

Wadą takich sprężarko-osuszaczy jest także wymuszona konieczność instalowania osuszacza powietrza bezpośrednio za sprężarką, z którą te osuszacze chłodnicze są sprzęgnięte. Dopiero potem sprężone powietrze jest podawane na zbiornik wyrównawczy. Najczęściej sprężarki pracują w systemie on/off co powoduje wielokrotnie w ciągu godziny skokowy wzrost przepływu powietrza przez osuszacz chłodniczy i oczywiście jego fizyczną inercję, czyli nienadążanie za szybko rosnącą ilością ciepła, które osuszacz sprężonego powietrza musi układem chłodniczym odprowadzić. W konsekwencji, w czasie tych skokowych zmian przepływu sprężonego powietrza, przy osuszaczu chłodniczym sprężonego powietrza  zainstalowanym przed zbiornikiem wyrównawczym, przepuszczane jest sporo wody. Woda w zbiorniku buforowym, mimo tego, że zainstalowany jest osuszacz chłodniczy sprężonego powietrza, świadczy o tym, że praktycznie osuszacz sprężonego powietrza nie spełnia swojego zadania. Poza tym osuszacze powietrza compact instalowane w sprężarkach wymagają filtracji wstępnej. Filtry muszą być wtedy dodatkowo instalowane w obudowie osuszacza ziębniczego powietrza lub w obudowie sprężarki, zmniejszając wygodę obsługi, np. przy wymianie wkładów filtracyjnych.

Finanse włożone w osuszacz powietrza w sprężarce – przy trochę mniejszym zdawałoby się koszcie inwestycyjnym kompaktowego układu sprężarki i osuszacza - są praktycznie stracone

Teoretycznie lepszym rozwiązaniem w przypadku osuszaczy powietrza wbudowanych w sprężarki jest zastosowanie sprężarki zmiennoobrotowej, z falownikiem, która spręża powietrze bez przerw i z łagodniej zmienianymi przepływami sprężanego powietrza, ale inwestujący w te drogie urządzenia przedsiębiorcy bardzo rzadko decydują się na ‘tańszy’ osuszacz sprężonego powietrza  instalowany w sprężarce i instalują trochę droższy, ale 100 procentowo pewny osuszacz powietrza zewnętrzny.

Bardzo dobrym rozwiązaniem są osuszacze chłodnicze powietrza PT, w których wszystkie elementy wewnętrzne mające styczność ze sprężonym powietrzem są wykonane ze stali nierdzewnej. Są one wtedy odporne na korozyjne działanie wilgotnego powietrza.

Najbliższym optymalnego rozwiązania układów osuszania sprężonego powietrza wydają się być osuszacze sprężonego powietrza chłodnicze, - typu chłodniczego - firmy AGT Thermotechnik, spełniające większość z powyższych warunków poprawnej pracy urządzeń typu chłodniczego, służących do odprowadzania w sposób aktywny wilgoci ze sprężonego powietrza.

Konkludując, osuszacze ziębnicze sprężonego powietrza powinny być instalowane pomiędzy zbiornikiem buforowym sprężonego powietrza a linią odbioru sprężonego powietrza, a ich konstrukcja winna zapewniać dokładne monitorowanie zmian wilgotności [temperatury] sprężonego powietrza w procesie chłodzenia i maksymalnie szybką reakcję układu chłodniczego na powyższe zmiany parametrów sprężonego powietrza w procesie chłodniczym. Zapewni to suche sprężone powietrze bez śladów wilgoci w sieci sprężonego powietrza i w układach pneumatycznych odbioru sprężonego powietrza.

Osuszacze sprężonego powietrza powinny być stosowane praktycznie w każdej instalacji sprężarki czy kompresora powietrza.

Osuszacze sprężonego powietrza znacznie poprawiają warunki obsługi urządzeń sprężonego powietrza. Osuszacze powietrza zapewniają stabilność działania, wyższą trwałość  i niezawodność  narzędzi  sprężonego powietrza, siłowników pneumatycznych, linii technologicznych, podzespołów, aparatów, maszyn i urządzeń pneumatycznych, przewodów i instalacji sprężonego powietrza.

Chociaż osuszacze zapewniają odporność urządzeń i sieci sprężonego powietrza na zamarzanie same nie mogą pracować w temperaturach poniżej zera stopni Celsjusza. Muszą znajdować się w pomieszczeniach ogrzewanych.

---

Urządzenia produkcji, oczyszczania i uzdatniania sprężonego powietrza: osuszacze chłodnicze, osuszacze absorpcyjne, osuszacze ziębnicze sprężonego powietrza, filtry sprężonego powietrza, zbiorniki  powietrza, separatory wody i kondensatu sprężonego powietrza, tłumiki hałasu